Elektrikli Araçlar Petrol Talebini Azaltıyor
Sabancı Üniversitesi İstanbul Uluslararası Enerji ve İklim Merkezinin (IICEC) hazırladığı “Türkiye Elektrikli Araçlar Görünümü 2021” raporunda, IICEC’in geliştirdiği modelleme altyapısı ve senaryo bazlı analizlerle elektrikli araçlarda büyümenin Türkiye’nin enerji dengelerine ve çevresel performansa katkısı analiz edildi.
Rapordaki “Yavaş Büyüme Senaryosu”na göre, 2030’da hafif araç pazarında elektrikli araçların yaklaşık altıda bir pazar payına sahip olması öngörülüyor.
Elektrikli hafif araçların 2030’a kadar üçte birin üzerinde pazar payına ve toplam elektrikli araç parkının 2 milyona ulaştığı “Yüksek Büyüme Senaryosu”nda ise elektriğin, petrolü ikamesiyle petrol ithalatını 2030’a kadar 2,5 milyar dolar azaltabileceği hesaplanıyor.
Bu dönemde elektrikli araçlardan kaynaklanan yaklaşık yıllık 6 teravatsaatlik elektrik talebinin yenilenebilir kaynaklardan elektrik üretiminde 1,3 milyar dolar yatırımla karşılanabileceği öngörülüyor.
Karayolu ulaşımından kaynaklı sera gazı emisyonlarının, elektrifikasyonun gerçekleşmediği durumda 2020-2030 döneminde dörtte bir oranında artacağı, “Yüksek Büyüme Senaryosu”nda 2030’a kadar sera gazı emisyonlarının 10 milyon ton karbondioksit eşdeğeri azaltılabileceği hesaplanıyor.
Sektörün mevcut emisyonlarının yüzde 13’üne karşılık gelen bu değer, tarımdaki mevcut emisyon miktarına, çelik endüstrisi mevcut emisyonlarının ise iki katına karşılık geliyor.
Bu avantajların en uygun maliyetle gerçekleştirilmesi için şarj altyapısında ve elektrik şebekelerinde yatırımların, uzun vadeli şekilde planlanarak verimli şekilde hayata geçirilmesi gerektiğine işaret edilen raporda, elektrikli araçlara yönelik kazanımların sağlanabilmesi için 5 somut öneri sunuluyor:
- Türkiye'nin 2053 yılında net sıfır emisyon hedefine ulaşmak.
- Temiz enerjiye dönüşümü gerçekçi ve erişilebilir politika hedefleriyle sağlamak.
- Çevre ve teknoloji odaklı bütüncül bir e-mobilite ekosistemi geliştirmek.
- Sürdürülebilirlik ve yeşil enerji kaynaklarının büyümesini garanti altına almak.
- Yerli üretim ve girişimciliği desteklemek amacıyla dijitalleşme ve akıllı sistemlere hız vermek.
Diğer Araştırmalar Neler Söylüyor?
Bloomberg New Energy Finance (BNEF) tarafından yapılan bir araştırmaya göre, elektrikli araçlar zaten petrol talebini başarılı bir şekilde azaltıyor.
Sıfır Emisyonlu Araçlar Geçiş Konseyi (ZEVTC), küresel otomobil pazarının %50'sinden fazlasını temsil eden hükümetlerin bakanlarını bir araya getiriyor. Bu konsey için hazırlanan araştırma, birçok ülkenin yüksek petrol fiyatları ve enerji güvenliği sorunlarıyla mücadele ettiği bir dönemde, elektrikli araçların artan enflasyon karşısında yaşam maliyetlerini düşürdüğünü göstermektedir.
Araştırmada öne çıkan veriler şu şekilde:
- Elektrikli araçların benimsenmesi, 2021’de günde yaklaşık 1,5 milyon varil petrol talebini önleyerek toplam talebin yaklaşık %3,3’üne ulaştı. Önlenen petrol talebi, Rusya’nın savaş öncesi toplam petrol ve petrol ürünleri ihracatının yaklaşık beşte birine ve 2021 sonunda Almanya’nın Rus petrol ve ürünleri ithalatının kabaca iki katına eşit.
- Önlenen petrol tüketimi, 2015’te günde yaklaşık 725 bin varil petrol iken son altı yılda iki katından fazla arttı.
- İki ve üç tekerlekli elektrikli araçlar, 2021’de önüne geçilen petrol talebinin %67’sini oluşturdu. Bunun nedeni, elektrikli araçların özellikle Asya’da hızla benimsenmeleri oldu.
- Toplam akaryakıt talebinin %16’sını engelleyen elektrikli otobüsleri, %13 ile en hızlı büyüyen segment olan binek araçlar izledi. Ticari araçlar, 2021’de önlenen toplam petrol talebinin sadece %4’ünü oluşturdu; bunlar da büyük ölçüde hafif ticari elektrikli araçlardan oluşuyor.
- 2050 yılına kadar küresel olarak sıfır emisyonlu bir araç filosuna ulaşan BNEF’in Net-Sıfır Senaryosunda petrolün terk edilmesi, 2030’da günde 7 milyon varilin üzerine çıkıyor.
- Bu rakam 2035’te günde yaklaşık 16 milyon varile çıkıyor ve petrol bağımlılığının kalıcı olarak ortadan kaldırılacağını işaret ediyor.
